راهنمای خرید گیاهان دارویی

در این راهنمای خرید گیاهان دارویی به مهمترین مواردی که در هنگام خرید گیاهان دارویی لازم است به آن توجه شود پرداخته ایم. گیاهان دارویی به آن دسته از گیاهان گفته می شود که تمامی یا قسمت هایی از آن خاصیت درمانی دارند. این گیاهان به اشکال مختلفی مورد استفاده قرار می گیرند. مثل قرص، گیاه تازه، گیاه خشک، پودر، کپسول و … بعضی از گیاهان دارویی نیز به دلیل عطر و طعمی که دارند در غذا، عطرسازی و صنایع مختلف به ویژه لوازم آرایش بهداشتی به کار برده می شوند.

فواید مصرف گیاهان دارویی

گیاهان دارویی دارای انواع ویتامین ها، مواد مغذی، انتی اکسیدان و ترکیبات مفید برای سلامتی بدن هستند. با این حال توصیه می شود قبل از انجام هر گونه درمان گیاهی ابتدا با مشاور طب سنتی یا پزشک خود در این زمینه مشورت نمایید. زیرا گیاهان دارویی با اینکه خواص فراوانی دارند و دارای عوارض جانبی نیز هستند. با مشاوره طب سنتی می توانید اطمینان حاصل کنید که گیاه دارویی مورد نظر با سایر داروهای بیمار تداخل نداشته باشد. گیاهان درمانی یا گیاهان دارویی انواع و اقسام مختلفی دارند مثل اویشن، اسطوخدوس، بابونه، افتیمون و …

هر کدام از این گیاهان دارویی خواص خاص خودشان را دارند و برای سلامتی بسیار مفید هستند. از بعضی گیاهان دارویی مثل آویشن، ریحان، زردچوبه، زنجبیل، دارچین و زیره در آشپزی استفاده می شود. گیاهانی مثل زنجبیل، زردچوبه، هل، چای سبز، رزماری، دارچین و اکالیپتوس لیمویی به عنوان گیاهان دارویی ضد التهابی معروف هستند.  گیاهان مانند بابونه و سنبل‌الطیب به‌خاطر تاثیرات آرام‌بخش خود شناخته می شوند و می‌توانند به کاهش استرس و بهبود کیفیت خواب کمک کنند. مصرف گیاهان دارویی به دلیل طبیعی بودن در مقایسه با داروهای شیمیایی عوارض جانبی کمتری دارد. با این حال کاملا بدون عارضه نیست. در مصرف این گیاهان باید خیلی دقت کرد. از طرفی بعضی افراد به مواد فعال موجود در گیاهان دارویی حساسیت دارند. توصیه می شود قبل از خرید گیاهان دارویی و استفاده از آنها با مشاور طب سنتی یا پزشک متخصص در این زمینه مشورت کنید.

نکات خرید گیاهان دارویی ارگانیک

در ادامه به بعضی از مهمترین نکاتی که هنگام خرید گیاهان دارویی لازم است به آنها توجه شود پرداخته ایم:

انتخاب گیاهان دارویی مناسب

قبل از اینکه بخواهید برای خرید گیاهان دارویی ارگانیک اقدام نمایید ابتدا در مورد دارو گیاهی مورد نظر خود، خواص دارو گیاهی، عوارض، دوز مصرف و … تحقیق کنید. نیاز خود را بشناسید. بدانید که چه مشکلی را می‌خواهید با گیاهان دارویی درمان کنید. خواص گیاهان دارویی را بررسی کنید. شناخت خواص و عوارض گیاهان دارویی نقش مهمی در سلامتی دارد. از مصرف خودسرانه گیاهان دارویی بپرهیزید و بهترین گیاهان دارویی را برای درمان بیماری خود انتخاب نمایید. برای انجام این کار توصیه می شود با پزشک متخصص یا مشاور طب سنتی در این زمینه مشورت کنید.

رنگ گیاهان

توجه به رنگ و بو گیاهان دارویی از مهمترین عوامل تعیین کیفیت گیاه است. می توان گفت اولین مرحله در انتخاب گیاهان دارویی مشاهده رنگ و بوی آنهاست. رنگ برگ گیاهان دارویی می تواند اطلاعات مفیدی درباره ویژگی های مختلف گیاه ارائه دهد و به ما در ارزیابی کیفیت و کاربرد آنها کمک می کند. برگ های سبز روشن و زنده معمولا نشان دهنده تازگی و سلامت گیاه هستند. برگ های رنگ پریده، زرد و یا قهوه ای ممکن است نشان دهنده مشکلاتی مثل آفت زدگی، بیماری یا نداشتن مواد مغذی مناسب باشند. رنگ سبز تیره در برگ ها معمولا نشان دهنده کلروفیل بالا است که به فرآیند فتوسنتز و تولید انرژی در گیاه کمک می کند. این رنگ می تواند به معنی سرشار از مواد مغذی مختلف بودن گیاه باشد.

اگر برگ ها پس از خشک شدن هنوز رنگ شاداب و نزدیک به حالت طبیعی خود داشته باشند نشان می دهد که فرایند خشک شدن صحیح و نگهداری مناسب آنها است. برگ هایی که رنگ آنها به شدت تغییر کرده یا کدر شده اند ممکن است نشان دهنده نگهداری یا خشک شدن نامناسب باشند. برخی ترکیبات فعال که دارای خواص دارویی هستند می توانند روی رنگ برگ ها تاثیر بگذارند. به عنوان مثال، برگ هایی که حاوی تانن هستند معمولا رنگ تیره تری دارند. تغییرات غیر طبیعی در رنگ برگ ها می تواند به معنای وجود آلودگی یا ناخالصی های دیگر باشد. در مجموعه مشاهده و ارزیابی دقیق رنگ برگ ها می تواند برای شناخت خواص دارویی گیاه و کیفیت آن کمک زیادی کند.

عطر و بوی گیاهان دارویی

عطر و بوی گیاه نیز می تواند اطلاعات زیادی درباره کیفیت گیاه ارائه دهد. بوی تازه و طبیعی نشان دهنده تازگی گیاه است. بوی قوی و شاداب می تواند نشان دهنده وجود ترکیبات فعال و اسانس های طبیعی باشد که باعث می شوند گیاه خاصیت درمانی داشته باشد. همچنینبوی ناخوشایند، تند یا مصنوعی می تواند نشان دهنده وجود ناخالصی ها یا باقی مانده مواد شیمیایی و آفت کش هایی باشد که در فرایند تولید یا نگهداری به گیاه وارد شده اند.

اگر گیاه در مقایسه با حالت طبیعی خود بوی خیلی کم یا ملایمی داشته باشد میتواند نشان دهنده خشک شدن نادرست، نگهداری نامناسب یا کهنگی گیاه باشد. این امر کارایی و اثربخشی گیاه را کاهش می دهد. بوی کپک زدگی یا رطوبت می تواند نشان دهنده آلودگی قارچی یا کپک زدگی گیاه باشد که به دلیل شرایط نگهداری نامناسب است. بعضی از گیاهان بوی خاصی دارند که از روی آنها می توان گیاه را تشخیص داد. به عنوان مثال، گیاهانی مثل نعنا، ریحان، اسطوخدوس و دارچین بوی خاصی دارند.

وزن و حجم واقعی گیاهان دارویی

دانستن وزن دقیق گیاهان دارویی برای تهیه دوز مناسب اهمیت زیادی دارد. دوز نامناسب می تواند میزان اثرگذاری گیاه را کمتر سازد یا حتی برای سلامتی مشکل ساز شود. از طرف دیگر، گیاهان دارویی تازه معمولا حجیم تر و سنگین وزن تر از گیاهان خشک به نظر می رسند. وزن و حجم واقعی گیاهان به شما کمک می کند محصولی متناسب با قیمت خریداری کنید. همچنین وزن غیر معمول ممکن است نشانه ای از وجود ناخالصی ها یا تقلب در فروش گیاهان دارویی باشد. به عنوان مثال، افزودن موادی که باعث سنگین تر شدن محصول می شوند. حجم و وزن گیاهان بر اساس شرایط نگهداری آنها ممکن است تغییر کند. گیاهان خشک معمولا در مقایسه با گیاهان دارویی تازه ماندگاری بیشتری دارند و نگهداری آنها نیز آسان تر است.

منشأ گیاهی

از منشا و گونه گیاه دارویی که قصد خرید آن را دارید مطمئن شوید. دانستن منشا و گونه گیاه دارویی در هنگام خرید بسیار مهم است و می‌تواند تاثیر زیادی بر کیفیت و اثربخشی محصول داشته باشد. گونه‌های مختلف یک گیاه ممکن است دارای ترکیبات شیمیایی متفاوتی باشند که می‌تواند بر خواص درمانی آن تاثیر بگذارد. انتخاب گونه صحیح به اطمینان از دستیابی به خواص درمانی مورد نظر کمک می‌کند. برخی گونه‌های گیاهان دارویی ممکن است دارای ترکیباتی باشند که در برخی افراد حساسیت‌ها یا عوارض جانبی ایجاد کنند. دانستن گونه گیاه به شناسایی و پیشگیری از این خطرات کمک می‌کند.

گیاهان دارویی که از مناطق خاصی تولید می‌شوند ممکن است به دلیل شرایط آب و هوایی و زمین‌شناسی آن منطقه، کیفیت بهتری داشته باشند. شناخت منشا گیاه کمک می‌کند تا محصولی با کیفیت مطلوب انتخاب شود. بنابراین، هنگام خرید گیاهان دارویی، ترجیحاً از فروشنده‌های معتبر خرید کنید و اطلاعات دقیق درباره منشا و گونه گیاه به دست آورید تا اطمینان حاصل کنید که محصول انتخابی شما استانداردها و نیازهای سلامتی‌تان را برآورده می‌کند.

خرید گیاهان دارویی ارگانیک

تا حد امکان از گیاهان دارویی ارگانیک استفاده کنید. گیاهان دارویی ارگانیک به گیاهانی اطلاق می‌شود که بدون استفاده از مواد شیمیایی مصنوعی مانند کودها و آفت‌کش‌ها، تحت شرایط خاص و طبیعی پرورش می‌یابند. این گیاهان در خاکی رشد می‌کنند که برای مدت زمان مشخصی عاری از مواد شیمیایی حفظ شده است. گیاهان ارگانیک ممکن است حاوی سطوح بالاتری از برخی ترکیبات فعال گیاهی باشند که به خواص درمانی آنها کمک می‌کند. این موضوع ناشی از پرورش آنها در شرایط طبیعی‌تر و بدون دخالت مواد شیمیایی است. بسیاری از مصرف‌کنندگان معتقدند که محصولات ارگانیک سالم‌تر هستند، زیرا هیچ‌گونه مواد شیمیایی مضری در آنها استفاده نشده است و همین مسئله می‌تواند تأثیر مثبت بر سلامت آنها داشته باشد. با این حال، خرید گیاهان دارویی ارگانیک یا غیر ارگانیک سلیقه ای است و به ترجیحات فرد بستگی دارد.

نوع عرضه و شکل گیاه

گیاهان دارویی به اشکال مختلفی ارائه می شوند مثل دمنوش لاغری گیاهی، چای بابونه، قرص هزال، چای سبز، کپسول، گیاهان دارویی خشک، گیاهان دارویی تازه و … انتخاب شکل مناسب استفاده از گیاهان دارویی به نیازها و شرایط خاص شما بستگی دارد. بعضی افراد مصرف قرص و کپسول را به علت راحتی ترجیح می دهند. در حالی که بعضی دیگر ممکن است از دمنوش و طعم طبیعی گیاهان بیشتر لذت ببرند. در صورتی که به طعم گیاه حساس باشنید قرص یا کپسول می تواند برای شما گزینه بهتری باشد. بعلاوه، شکل عرضه گیاه روی قیمت خرید گیاهان دارویی نیز تاثیر می گذارد.

قیمت خرید گیاهان دارویی

قیمت خرید گیاهان دارویی تحت تأثیر عوامل متعددی قرار می‌گیرد که باعث تفاوت قیمت در بازار می‌شود. شناخت این عوامل و توجه به قیمت خرید هنگام انتخاب گیاهان دارویی بسیار مهم است. از جمله این عوامل عبارتند از:

منشا و گونه گیاه : گیاهانی که از منابع معتبر یا گونه‌های خاصی تولید می‌شوند ممکن است گران‌تر باشند.

روش کشت و برداشت : گیاهان دارویی ارگانیک به دلیل فرآیند تولید پایدارتر و گواهی‌های کیفی، معمولاً هزینه بالاتری دارند. روش‌های دستی برداشت نیز می‌تواند بر قیمت اثرگذار باشد.

فرآیندهای پس از برداشت گیاه : روش‌های خشک کردن، بسته‌بندی و ذخیره‌سازی نیز بر قیمت نهایی تأثیر می‌گذارند. فرآورده‌هایی مانند عصاره‌ها و کپسول‌ها نیازمند فرآوری بیشتری هستند و معمولاً قیمت بالاتری دارند.

دسترسی و تقاضا : گیاهانی که فقط در فصول خاصی قابل برداشت هستند یا در مناطق جغرافیایی محدود رشد می‌کنند، ممکن است گران‌تر باشند. افزایش تقاضا می‌تواند به افزایش قیمت منجر شود، به ویژه اگر عرضه محدود باشد.

کیفیت و خلوص گیاه : گیاهان با کیفیت بالاتر و خلوص بیشتر معمولاً قیمت بالاتری دارند. این نکته شامل گیاهانی است که بدون آلاینده‌ها و مواد افزودنی عرضه می‌شوند.

هزینه های حمل و نقل و واردات : گیاهان وارداتی در مقایسه با محصولات محلی ممکن است هزینه‌های اضافی مربوط به حمل و نقل و تعرفه‌های وارداتی داشته باشند.

نوع بسته بندی

بسته بندی که برای گیاهان دارویی به کار برده می شود متفاوت است. برای بسته بندی گیاهان دارویی از انواع ظروف شیشه ای، قوطی فلزی، ظروف پلاستیکی، سلفونی، چوبی، پاکت کرافت، گونی نخی و کنفی و … استفاده می شود. اگر قصد خرید گیاه دارویی خاصی را دارید حتما به نوع بسته بندی آن دقت کنید. جنس و نوع بسته بندی به نوع گیاه دارویی بستگی دارد. به عنوان مثال، زردچوبه اگر در معرض نور قرار بگیرد رنگ خود را از دست می دهد. به همین دلیل لازم است در طرف دربسته و تیره نگهداری شود.

عوارض جانبی گیاهان دارویی

بعضی افراد فکر می کنند مصرف گیاهان دارویی عوارض ندارد. اما این طرز فکر اشتباه است. گیاهان دارویی هم عوارض خاص خودشان را دارند. گرچه عوارض آنها از عوارض داروهای شیمیایی کمتر است. با این حال، استفاده از گیاه دارویی نامناسب، مصرف بیش از حد گیاهان دارویی، توجه نداشتن به دوز مصرف و … می تواند عوارض متعددی به دنبال داشته باشد. بعلاوه، بعضی گیاهان دارویی یا داروهای دیگر تداخل دارند و میتوانند باعث افزایش یا کاهش اثرگذاری داروها شوند. بنابراین لازم ایت قبل از خرید گیاهان دارویی و مصرف آنها در رابطه با عوارض و تداخلات دارویی آن تحقیق کرد. زیرا مصرف گیاهان دارویی برای درمان بیماری‌ها، باید اصولی و به اندازه باشد.

تاریخ انقضا

گیاهان دارویی، ادویه ها، روغن گیاهی از جمله محصولات عطاری هستند که تقریبا در هر خانه ای پیدا می شوند. این محصولات عطاری معمولا می توان تا سال ها نگهداری کرد. با این حال مدت زمان نگهداری از آنها، تاریخ انقضا، شرایط و محیط نگهداری آنها با یکدیگر متفاوت است. بعضی گیاهان دارویی بعد از مدتی خاصیت خود را از دست می دهند. به عنوان مثال، تاریخ انقضا پر سیاوشان شش ماه است. بعد از این مدت خاصیت خود را از دست خواهد داد.

روش نگهداری گیاهان دارویی

نکته مهم دیگری که در خرید گیاهان دارویی اهمیت دارد، روش نگهداری گیاهان دارویی است. هر گیاه باید در ظرف و دمای مناسبی نگهداری شود. در غیر این صورت پس از مدتی فاسد می شود. روش نگهداری گیاهان دارویی بر اساس نوع گیاه، شکل، اندازه، مواد موجود در گیاه متفاوت است. اما به طور کلی گیاهان دارویی نباید در معرض نور مستقیم خورشید قرار داشته باشند. بعلاوه باید از حشرات، گرما و رطوبت نیز دور نگه داشته شوند.