چیا دانه ای ریز اما پرخاصیت. از کاهش قند خون گرفته تا کاهش وزن و لاغری با چیا ! از نظر خواص دانه چیا آنقدر مغذی است که بسیاری از گیاه خواران آن را در سبد غذایی خود جای داده اند. بذر چیا یا تخم چیا از خانواده نعنا و گیاهی بومی مکزیک و گواتمالا است. گیاه چیا “Salvia hispanica” نام دارد و بیشتر به دلیل خواص دانه اش کاشته می شود. همچنین یک گیاه زینتی محبوب است. گل هایی به رنگ سفید، آبی یا بنفش دارد که به صورت خوشه ای و متراکم هستند و زیبایی خاصی به این گیاه می دهند. گل های چیا بسیار خوشبو هستند و بویی ملایم و آرامش بخش دارند.
دانه چیا در طب سنتی بیشتر برای لاغری و چربی سوزی معروف شده است. بهترین صبحانه برای لاغری و مکمل چربی سوزی شکم و پهلو است. البته خواص دانه چیا تنها به لاغری و کاهش وزن خلاصه نمی شود. خواص بسیار زیادی دارد. در این مقاله از سری مقالات عطاری آنلاین دوسین می خواهیم به خواص دانه چیا بپردازیم.
معرفی گیاه چیا
گیاه چیا به انگلیسی “Salvia hispanica” نامیده می شود که نوعی مریم گلی است. مریم گلی معمولی یا salvia نام یک سرده از تیره نعنایان است. کلمه چیا یک کلمه سرخپوستی ازتکی است. ازتک ها به سرخپوستانی که ساکنین اولیه مکزیک بودند گفته می شود. چیا به زبان ازتکی به معنی روغنی است. به این دلیل به این نوع مریم گلی ” چیا” گفته می شود. دانه های این نوع مریم گلی روغن زیادی دارد. به همین دلیل چیا نامیده می شود و به عنوان یک گیاه روغنی نیز معروف است.
مریم گلی که در طب سنتی مکزیکی چیا نامیده می شود گیاهی علفی یکساله است. ارتفاع این گیاه ممکن است حتی به یک متر هم برسد. برگ هایی دندانه دار دارد که 4 تا 8 سانتی متر طول و 3 تا 5 سانتی متر عرض دارند. گل های سفید، آبی یا بنفش آن دو جنسه بوده و 3 تا 4 سانتی متر طول دارند که در نوک ساقه ها به صورت خوشه ای و چرخشی رشد می کنند. دانه چیا بیضی شکل بوده و 2 میلی متر طول و یک میلی متر عرض دارد. سطح بذر چیا کاملا صاف، براق و به رنگ های مختلفی است. رنگ های ان از سفید تا خاکستری و قهوه ای متغیر است و گاهی لکه های سیاه و پراکنده ای هم دارد.
چیا بومی مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری است. ابتدا در آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری مکزیک و گواتمالا کشت می شد. اما در حال حاضر، در سراسر جهان به ویژه در آرژانتین، پرو، پاراگوئه، اکوادور، مکزیک، بولیوی، گواتمالا و استرالیا رشد می کند. در ایران نیز برای اولین بار در مرو دشت کشت شد. تکثیر گیاه چیا از طریق بذر آن انجام می شود.
خواص دانه چیا در طب سنتی
چیا جادوی باور نکردنی برای سلامتی و کاهش وزن است. از جمله مهمترین خواص دانه چیا می توان به موارد زیر اشاره کرد:
دانه چیا سرشار از مواد مغذی
گرچه دانه چیا بسیار کوچک است اما خواص آن از بسیاری مواد غذایی دیگر بیشتر است. این دانه کوچک سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی به ویژه کلسیم، فیبر، منیزیم و روی است. در ادامه جدول ارزش غذایی دانه چیا ارائه شده است.
ارزش غذایی دانه چیا به ازای هر 100 گرم
مواد مغذی موجود در هر 100 گرم دانه چیا | مقدار |
انرژی | 486 کیلو کالری |
آب | 5.8 گرم |
پروتئین | 16.5 گرم |
چربی | 30.7 گرم |
کربوهیدرات | 42.1 گرم |
فیبر | 34.4 گرم |
کلسیم | 631 میلی گرم |
آهن | 7.72 میلی گرم |
منیزیم | 335 میلی گرم |
فسفر | 860 میلی گرم |
پتاسیم | 407 میلی گرم |
سدیم | 16 میلی گرم |
روی | 4.58 میلی گرم |
مس | 0.924 میلی گرم |
منگنز | 2.72 میلی گرم |
سلنیوم | 55.2 میکروگرم |
ویتامین c | 1.6 میلی گرم |
اسکروبیک اسید | 1.6 میلی گرم |
ریبوفلاوین | 0.17 میلی گرم |
نیاسین | 8.83 میلی گرم |
فولات | 49 میکروگرم |
ویتامین E | 0.5 میلی گرم |
ویتامین A | 54 IU |
اسید چرب | 3.33 گرم |
الانین | 1.04 گرم |
گلوتامیک اسید | 3.5 گرم |
والین | 0.95 گرم |
آمینو اسید پرولین | 0.776 گرم |
گلیسین | 0.943 گرم |
اسپارتیک اسید | 1.69 گرم |
هیستیدین | 0.531 گرم |
تیروزین | 0.563 گرم |
فنیل آلانین | 1.02 گرم |
متیونین | 0.588 گرم |
سیستئین | 0.407 گرم |
دانه چیا سرشار از فیبر است و تمامی اسید آمینه های ضروری بدن را دارد. این ویژگی باعث شده دانه چیا مکمل غذایی خوبی برای ورزشکاران و بدنسازی باشد. زیرا باعث کاهش التهاب و ریکاوری سریع تر عضلات پس از انجام تمرینات ورزشی می شود. به همین دلیل معمولا از دانه چیا برای لاغری و برای رژیم غذایی بدنسازی نیز استفاده می کنند.
خواص دانه چیا : سرشار از آنتی اکسیدان
آنتی اکسیدان های موجود در بذر چیا یا چیا سید باعث افزایش ایمنی بدن در برابر بیماری ها می شود. همچنین نقش موثری در حفظ سلامتی قلب و کبد دارد. علاوه بر این، دانه های چیا سرشار از فیبر، آنتی اکسیدان ها، مواد معدنی و اسیدهای چرب امگا 3هستند. این مواد به حفظ سلامتی قلب کمک می کنند. همچنین خطر ابتلا به بیماری های قلبی و دیابت را نیز کاهش می دهند. برای هضم بهتر غذاها و سلامت روده نیز مفید هستند.
دانه چیا برای درمان یبوست و بهبود سلامت روده
بذر چیا در طب سنتی به دلیل دارا بودن فیبر و اسیدهای چرب امگا 3، امگا 6 و … ارزش غذایی بالایی دارد. باعث بهبود عملکرد روده ها می شوند. دانه چیا تقریبا 30 تا 34 گرم فیبر دارد که 85 تا 93 درصد آن فیبر نامحلول و 7 تا 15 درصد فیبر محلول است.
فیبر نامحلول برای یبوست خیلی مفید است. باعث جذب مایعات در دستگاه گوارش می شود. مدفوع را نرم می سازد و حرکت آن در روده را سریع تر ساخته و حرکت منظم روده را افزایش می دهد. باعث هیدراته شدن مدفوع و نرم شدن آن و دفع آسان تر مدفوع می شود. عبور مواد غذایی از معده و روده را سریع تر و آسان تر می سازد. بنابراین خرید دانه چیا برای درمان یبوست و بهبود سلامت روده توصیه می شود. از نظر ارزش غذایی، فیبر دانه چیا از فیبر میوه های خشک، غلات یا آجیل بیشتر است.
دانه چیا و کاهش قند خون
چیا سرشار از پروتئین گیاهی است. یک رژیم غذایی سرشار از پروتئین گیاهی خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را کاهش می دهد. بنابراین با مصرف منظم دانه چیا و داشتن یک برنامه غذایی سالم می توان قند خون خود را کنترل کرده و از ابتلا به قند خون نیز پیشگیری کرد. البته برنامه غذایی برای دیابتی ها باید کاملا اصولی و دقیق باشد تا بتوان بهترین نتیجه را گرفت. برای نحوه استفاده دانه چیا و کاهش قند خون می توانید از مشاوره آنلاین طب سنتی دوسین استفاده نمایید. مشاوره طب سنتی دوسین کاملا رایگان است.
دانه چیا بدون گلوتن است
افرادی که بیماری سلیاک دارند به راحتی می توانند دانه چیا را در برنامه غذایی خود قرار دهند. زیرا دانه چیا بدون گلوتن است. بنابراین بهره مندی از خواص دانه چیا در برنامه غذایی بیماران سلیاک برای این افراد مفید است. باعث بهبود وضعیت بیماری آنها می شود.
خواص دانه چیا برای لاغری و کاهش وزن
یکی از بهترین روش ها برای کاهش وزن و لاغری، گذاشتن دانه چیا در برنامه رژیم غذایی لاغری و کاهش وزن خود است. در مجموعه دوسین بهترین پکیج لاغری همراه با برنامه رژیم غذایی لاغری و تناسب اندام را در اختیارتان قرار خواهیم داد که شامل مصرف دانه چیا برای کاهش وزن و لاغری است.
در این برنامه رژیم غذایی لاغری و کاهش وزن شکم و پهلو علاوه بر کاهش وزن سریع تمامی مواد مغذی لازم و ضروری نیز به بدن شما می رسد. این برنامه علاوه بر برنامه رژیم غذایی لاغری و کاهش وزن دارای برنامه ورزشی، مشاوره طب سنتی رایگان است. همچنین دارای برنامه رژیم تثبیت هم می باشد. رژیم تثبیت برای تثبیت وزن پس از کاهش وزن و لاغری است. با استفاده از این رژیم در یک ماه چند کیلو می توان کم کرد.
جلوگیری از بیماری قلبی
چیا سرشار از آنتی اکسیدان است. به دلیل دارا بودن آنتی اکسیدان ها و اسیدهای چرب امگا 3 باعث کاهش فشار خون می شود. همچنین از بروز بیماری قلبی نیز جلوگیری می کند. بنابراین اگر بیماری قلبی دارید مصرف دانه چیا می تواند برایتان مفید باشد. می توان دانه چیا برای جلوگیری از بیماری قلبی و کاهش سطح بالای تری گلیسیرید به صورت منظم مصرف کرد.
تقویت استخوان با دانه چیا
دانه چیا دارای انواع مواد معدنی است و میزان کلسیم بالایی نیز دارد که به تقویت استخوان کمک می کند. دانه چیا برای کودکان نیز مناسب است. زیرا به دلیل دارا بودن کلسیم باعث رشد استخوان ها می شود. همچنین مصرف دانه چیا برای تقویت و ترمیم استخوان و جلوگیری از پوکی استخوان نیز مفید است.
خواص دانه چیا برای سلامت پوست و مو
دانه چیا (Chia seeds) در طب سنتی برای سلامت پوست و مو بسیار مفید است. به دلیل اینکه آنتی اکسیدان دارد باعث محافظت از پوست در برابر رادیکال های آزاد می شود. بنابراین، از پیری زودرس پوست جلوگیری می کند. به دلیل دارا بودن اسید های چرب امگا 3 به حفظ رطوبت پوست کمک می کنند. برای کاهش التهاب پوست، کاهش مشکلات پوستی مثل اگزما و آکنه مفید هستند. همچنین، دانه چیا منابع خوبی از مواد معدنی مانند کلسیم، منیزیم و زینک هستند. این مواد معدنی میتوانند به تقویت ساختار موها و جلوگیری از ریزش مو کمک کنند.
یکی دیگر از خواص دانه چیا، خاصیت ضد التهابی آن است. می تواند قرمزی پوست را کاهش دهد. همچنین به دلیل قابلیت جذب آب بالایی که دارد از خشکی پوست جلوگیری می کند.
جمع بندی
همانطور که در این مقاله بدان اشاره کردیم دانه چیا در طب سنتی خواص زیادی دارد. برای بهرهمندی خواص دانه چیا، میتوانید دانههای چیا را به سالادها، اسموتیها، یا ماست اضافه کنید. می توانید به عنوان دسر یا پودینگ چیا نیز مصرف کنید. با این حال، همیشه بهتر است قبل از اضافه کردن مکملهای غذایی جدید به رژیم غذایی خود، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.